A improcedente e frustrante entrevista ao Rei en TVE

Rei Xoán Carlos I

Televisión española emitiu o día 4 de xaneiro de 2013, unha entrevista ao actual Rei de España na campaña de marketin da Casa Real para mellorar a súa imaxe pública, gravemente deteriorada polas actuacións moi pouco exemplares do Monarca. Supoño que esta publicidade se faría tamén co impulso e anuencia do goberno do PP.

Consideramos que esta entrevista foi: a) Insulsa, plana, non di practicamente nada. b) Improcedente porque unha institución calquera, debe lexitimarse en base á súa actuación e non en base a publicidade bobaleixona que pode producir o efecto contrario ao pretendido.

É improcedente tamén porque cando un quere vender algo con un determinado formato, o primeiro que hai que analizar é se hai produto, despois se o produto en si é vendíbel e, en terceiro lugar, se ese formato é o apropiado. Se non hai produto a vender ou se se trata dun produto de baixa categoría , se non hai, neste caso, mensaxe que comunicar, é mellor estar calado. Neste caso, o Rei demostrou que non ten nada que dicir, máis que vaguidades e lugares comúns, mais demostrou tamén que non se axusta na súa mensaxe, cando pretende transmitir un posicionamento político partidista, ao que é o seu cometido como moderador das institucións. Moita xente considera que o Rei non é capaz de entender a realidade do país, que está fóra da realidade, que o seu discurso é vacío, e que crea máis problemas dos que resolve. Nunca debería o Rei actuar dun xeito partidista identificándose, como neste caso, coa política máis centralista de PP. Por tanto, a monarquía, que debería estar por acima dos diversos grupos políticos, converteuse nun membro de grupo máis. Xa no discurso do día  de Noiteboa aproveitou para meterse cos cataláns, e indirectamente con vascos e galegos, e agora volve recuncar. Isto indica que non é capaz de limitarse a cumprir o cometido que a Constitución lle ten asignado, que consiste en estar por acima do ben e do mal e non ser parte senón mediador entre as partes. En conclusión, non hai produto e, cando o hai, trátase dun produto que el non debería rebaixarse a vender, porque se lle paga para outras cousas.

O formato do produto tampouco é o adecuado. O produto debe ser promovido por unha persoa que teña atractivo ante os compradores e que teña credibilidade, cualidades das que carece, neste momento, o Monarca español. É un home xa moi gastado, con pouca lucidez mental, pouco atractivo físico, etc. Non é suficiente que nos diga “me encuentro en buena forma, con energía y, sobre todo, con ilusión para seguir adelante y afrontar los retos que tenemos por delante”. En realidade isto soa a un apego ao cargo alén do conveniente e razoábel. Deberían ser os cidadáns, submetidos á súa reitoría, os que decidisen iso, deberiamos ter algo que dicir, pois por algo pagamos. Mais carece tamén de credibilidade, porque non a ten para vir falarnos de igualdade e xustiza, o xefe máximo dos privilexiados. Se cre o que di realmente, non debería tardar 37 anos en poñer en práctica a igualdade no seu propio estatus. Debería ter renunciado hai xa moito tempo aos privilexios que ten e á desigualdade propia da institución monárquica, porque non se accede ao desempeño das más alta maxistratura do Estado por elección, mérito nin capacidade, senón por razóns de índole biolóxica. A monarquía española é unha institución baseada no privilexio de non render contas dos cartos que lle asignan os representantes da cidadanía, senón que os inviste como quer e no que quer sen responder nin xustificar ante ninguén; baseada no privilexio de non ter que loitar como os demais para teres un traballo, para gañar un soldo inalcanzábel para a inmensa maioría das persoas, e iso non porque el o gañe ou ser o herdeiro de pais que o gañasen lexitimamente, como pode ser o caso da filla de Amancio Ortega, senón por ocupar un posto por descendencia. Que mozo ou moza dos mellor preparados deste país cobra xa por estar destinado a ocupar unha función, sen albiscar data no horizonte, unha cantidade que se aproxima aos 200.000 euros anuais, como o Príncipe Felipe?. Isto esténdese a todos os ámbitos: educación, sanidade, etc. etc. Os mesmos fillos e fillas créanse nun ambiente distinto que os demais, que fai que non sexan capaces de baixarse á realidade das cousas, un ambiente de boato, de encumeamento social, etc. Por tanto, se quere ser igualitario, ten as medidas na súa propia man: submétase a unhas eleccións como todos os demais cargos públicos, xustifique en que gasta os cartos que se lle asignan nos orzamentos, que os seus descendentes renuncien ao seu “dereito” á sucesión por herdanza, etc.

Por tanto, a monarquía hoxe, como institución, non vende e non só o Rei senón que tampouco o Príncipe de Asturias, porque a xente percibe claramente que é unha institución obsoleta, arcaica, desigualitaria e mesturada coa corrupción. É unha institución baseada na desigualdade ante a lei, como se pode observar polo que acontece coa Infanta e duquesa Cristina de Borbón, que non é chamada a declarar a pesar de estar nas mesmas condicións que outras persoas do caso Noos. A mera citación desta persoa xa indica a súa diferenza a respecto dos demais currantes mortais: infanta e duquesa por ter nacido de determinados pais e non polos seus méritos.

Tamén é improcedente que se nos presente como unha entrevista o que non é máis que unha loubanza descarada do Monarca, unha publicidade pagada con fondos públicos para que esta caduca institución non se veña abaixo. O servizo público que debe prestar a TVE non debería caer nestas montaxes, e tampouco o entrevistador de turno, o vello xornalista Xesús Hermida. Non é un epílo digno da súa brillante traxectoria profesional que se prestase a esta bufonaria. 

c) Frustrante. Alén de facer de mestre da igualdade, o desigualitario por excelencia, tamén nos veu instruír sobre a unidade, mais entendida como uniformidade e non a que resulta da pluralidade de voces diversas. Isto non é o son dun orquestra que, a partir de instrumentos e voces plurais, consegue unha concordancia e harmonía, senón que o Rei convídanos a que toquemos todos o trambón destrás del e do Goberno do PP.

Outro dos temas abordados, como non podía ser doutro xeito nun Barbón, é o da vertebración do Estado, que di botar en falta. Xa no ano 1921, momento do centralismo máis abafante, Ortega e Gasset troaba contra a invertebración de España, que tamén vía desvertebrada ou invertebrada. O significado de vertebrar tanto en frances, como en inglés e portugués é sinónimo de estruturar, articular, dar organización interna, mentres que o dicionario da RAE acrecéntalle tamén a acepción de cohesionar, entendida como ligazón, unión de dúas cousas, adhesión das cousas entre si. Evidentemente, non se pode afirmar que España non teña unha estrutura, unha organización interna, e entón o que parece que pretende o Rei é acrecentarlle o matiz da unión, entendida como homoxeneidade das partes diversas, na cal unha delas, e xa se sabe cal, debe renunciar ao seu propio ser, á súa propia personalidade e disolverse no común, do contrario é riscado de intransixente. En realidade, o Rei veu resituar o seu proxecto no da historia de España, especialmente a partir de do Conde Duque de Olivares, valido de Felipe IV, cando afirmaba: “Tenga Vuestra Majestad por el negocio más importante de su Monarquía el hacerse rey de España; quiero decir, Señor, que no se contente Vuestra Majestad con ser rey de Portugal, de Aragón, de Valencia, conde de Barcelona, sino que trabaje y piense con consejo mudado y secreto para reducir estos reinos de que se compone España al estilo y leyes de Castilla sin ninguna diferencia”. Mais, sobre todo, ten en conta a tendencia dos seus predecesores borbóns e da Francia xacobinista, xa desde a súa entronización en España. Así, a fins do século XVIII, Felipe V, o primeiro Borbón en España, decidiu no momento da derrogación dos foros de Aragón e Valencia, en 1707: “reducir todos mis Reinos de España a la uniformidad de unas mismas leyes, usos, costumbres y tribunales, gobernándose igualmente todos por las leyes de Castilla, tan loables y plausibles en todo el Universo”. A españolización de Catalunya do ministro Ignacio Wert volve remmorarnos este pasado. Despois virían a lei de Nova Planta, que terminou coa diferenciación catalana, e a derrogación dos foros de Euskadi en 1876.

O Rei, despois de expresar que a España non lle conveñen nada os maximalismos, ou sexa, que os cataláns decidan o seu futuro, afirma que “conviene unidad y que estemos todos unidos a un futuro y a una idea”. Foi unha pena que non explicitase cal é ese futuro prometedor que nos oferece e esa idea que todos debemos perseguir como se dun rabaño de ovellas se tratase. Nós propeñémoslle a futuro e a idea seguinte: liberdade dos pobos e individuos, e democracia real baseada no recoñecemento dos dereitos humanos, tanto individuais como colectivos. Só desta maneira se preserva a unidade de acción e futuro e se respecta o principio da diferenza.